کاربرد بیوفیدبک چیست و بیوفیدبک یک روش درمانی است که از ابزارهای الکترونیکی استفاده می‌کند تا اطلاعات مربوط به فعالیت مداوم و فرآیندهای مختلف بدن را که فرد معمولاً از آن‌ها بی‌اطلاع است، ضبط و به بیمار نشان می‌دهد. هدف از بیوفیدبک‌درمانی کمک به بیمار در دستیابی به کنترل ارادی فرآیندهای بدن، که به طور معمول غیرارادی و یا در اثر تصادف یا بیماری غیر ارادی شده‌اند، می‌باشد. از بیوفیدبک در درمان بسیاری از اختلالات پزشکی و عصبی استفاده می‌شود. نشان داده شده است که بیوفیدبک در کاهش علائم استرس، اضطراب، سردرد، فشار خون بالا، کنترل درد و بهبود سلامتی در بسیاری از مشکلات مفصلی عضلانی نیز مفید است.
جلسه درمان بیوفیدبک معمولاً 30 تا 60 دقیقه طول می‌کشد. بیماران معمولاً پس از 10 جلسه مزایای درمانی بیوفیدبک را مشاهده می‌کنند. اگرچه برخی شرایط ممکن است 20 جلسه یا بیشتر طول بکشد تا بیمار بهبود یابد. برای مطالعه بیشتر در این زمینه به خواندن در این صفحه ادامه دهید.
نحوه عملکرد بیوفیدبک و کاربرد بیوفیدبک
- در طول جلسه درمانی بیوفیدبک، بسته به عوامل مختلف فیزیولوژیکی الکترودهایی به پوست در قسمت‌های مختلف بدن متصل می‌شوند.
- این الکترودها/ حسگرها پارامترها و متغیرهای عملکردهای غیر ارادی بدن را دریافت و ثبت می‌کنند. سپس حسگرها این سیگنال‌ها را به نمایشگر ارسال کرده و به صورت صدا، نور، تصاویر ثابت یا متحرک برای بیمار به نمایش در می‌آیند. این سیگنال‌ها نشان‌دهنده الگوی ضربان قلب یا تنفس، فشار خون، حرارت پوست، فعالیت امواج مغزی یا فعالیت عضلات می‌باشند. درخشندگی، بلندی صدا و یا وضوح سیگنال‌ها مشخص‌کننده میزان فعالیت در عملکرد مورد نظر در بدن می‌باشد.
- در صورت وجود استرس و یا بیماری، عملکردهای بدن تغییر می‌کنند: سرعت ضربان قلب کاهش یا افزایش پیدا می‌کند، عضلات سفت شده و یا ضعیف می‌شوند، فشار خون و سرعت تنفس افزایش پیدا می‌کنند و یا الگوی امواج مغزی تغییر می‌کند.
- با استفاده از بیوفیدبک، بیماران می‌توانند تغییرات ایجاد شده را در قالب سیگنال‌های صوتی و تصویری بر روی نمایشگر مشاهده کنند.
- سپس بیمار با دریافت سریع فعالیت فیدبک، تلاش می‌کند تا این سیگنال‌ها را به صورت متعادل در بیاورد. این کار به بیمار کمک می‌کند تا بر ایجاد تغییرات جزئی و ظریف در بدن تمرکز کند. (به عنوان نمونه شل کردن عضلات مورد نظر به منظور کاهش درد)
- پس از این مرحله، بر اساس داده‌های موجود بیمار دوباره متغیرهای متعادل شده را به صورت سیگنال مشاهده کرده و تلاش می‌کند تا این سیگنال‌ها را در سطح مورد نظر نگه دارد. امکان دارد بیمار افکار و احساسات در لحظه مورد نظر را به یاد آورده و به صورت ارادی این افکار و احساسات را جهت دستیابی به نتیجه مورد نظر حفظ می‌کند.
مزایای بیوفیدبک
موارد زیر از مزیت‌های بیوفیدبک در فیزیوتراپی می‌باشند:
- بیوفیدبک یک روش غیر تهاجمی و ساده محسوب می‌شود.
- در این روش درمانی که مبتنی بر رویکرد فردی می‌باشد، بیمار بر اساس میزان بالای انگیزه ناشی از مشاهده سریع نتایج و میزان پیشرفت در هر جلسه، در روند درمان شرکت می‌کند.
- بیوفیدبک به افراد کمک می‌کند که از ارتباط قدرتمند بین ذهن و بدنشان آگاه شوند.
- این روش درمانی باعث می‌شود تا بیمار کنترل بیشتری بر علائم بیماری، وضعیت کلی سلامتی و عملکرد بهینه بدن خود داشته باشد.
- استفاده از بیوفیدبک همراه با روش‌های دیگر درمانی امکان‌پذیر است.
- بیوفیدبک سبب کاهش نیاز (و در برخی از موارد رفع نیاز) به مصرف دارو و سایر روش‌های درمانی دیگر می‌شود.
- این روش درمانی با کمک به بیمار در جهت افزایش آگاهی از مشکلات روانشناختی/ عاطفی (مانند انکار، ترس یا مقاومت) که می‌تواند مانع پیشرفت در روند درمان شود، سبب بهبود تأثیر فیزیوتراپی می‌شود.
- بیوفیدبک سبب فعال‌سازی قابلیت دفاعی و سازگاری بیمار می‌شود.
- روش درمانی بیوفیدبک دارای عوارض جانبی یا موارد منع استفاده نمی‌باشد.
- این روش دارای تاثیرات بلندمدت می‌باشد.
- با گذشت زمان بیماران می‌توانند خودشان روش‌های استفاده شده در بیوفیدبک را جهت کنترل علائم و بهبود عارضه انجام دهند.
کاربرد بیوفیدبک
متخصصین بیوفیدبک در استفاده از این روش درمانی جهت بهبود عارضه‌های زیر دارای مهارت و تجربه می‌باشند:
- اضطراب
- سندرم درد حاد و مزمن
- آسم
- درد سرطان
- سندرم تونل کارپال
- عوارض جانبی شیمی‌درمانی
- درد شدید در یک قسمت از بدن
- یبوست
- بیماری کرون
- دیسپارونیا
- صرع
- بی‌اختیاری مدفوع
- فیبرومیالژیا
- سردرد
- فشار خون
- سندرم روده تحریک‌پذیر
- استرس مربوط به شغل
- درد پایین کمر
- کمردرد عصبی
- میگرن
- تنش عضلانی
- اختلالات اسکلتی – عضلانی
- درد میوفاشیال
- موارد وحشت‌زدگی
- درد لگن
- آرتروز
- سندرم رینود
- درد ارجاع شده
- دیستروفی سمپاتیک رفلکس (RSD)
- صدمات کششی تکراری
- روماتیسم مفصلی
- گرفتگی شانه
- اختلال مفصل گیجگاهی
- شانه ناپایدار
- درد اندام فوقانی
- بی اختیاری ادرار
بیماران به چند جلسه درمانی بیوفیدبک نیاز دارند؟
نتایج بیوفیدبک به تدریج و به مرور زمان قابل مشاهده هستند. برای بیشتر عارضه‌ها، بهبود در مراحل اولیه نیاز به 10 تا 15 جلسه درمانی دارد. برنامه درمانی معمولاً بسته به نوع عارضه تحت درمان بین 20 تا 60 جلسه است (به طور میانگین 40 جلسه درمانی). حداقل تعداد جلسات درمانی نیز 20 جلسه است. در برخی موارد، بیمار ممکن است از 20 جلسه درمانی استفاده کرده و پس از توقف بیوفیدبک، برای مدت یک سال دوباره جهت تکمیل روند درمان از این روش استفاده کند.
معرفی و نقد و بررسی گوشی‌های پزشکی mdf
در هفته به چند جلسه بیوفیدبک نیاز می‌باشد؟
بیمار بایستی به طور منظم و مداوم به تعداد دو یا سه جلسه (یا بیشتر) در هر هفته از روش درمانی بیوفیدبک استفاده کند. با گذشت زمان امکان دارد تعداد جلسات در هفته کاهش پیدا کند.
هر جلسه بیوفیدبک به چقدر زمان نیاز دارد؟
هر جلسه درمانی بین 45 تا 60 دقیقه طول می‌کشد. جهت قرار دادن حسگرها و تنظیمات مورد نیاز به زمان اضافی نیاز می‌باشد.
پس از بیوفیدبک چه واکنشی در شخص ایجاد خواهد شد؟
بیوفیدبک یک روش درمانی بسیار قدرتمند است که به تعادل و توازن بدن و ذهن کمک می‌کند. در طول درمان امکان دارد حالت آرامش و یا حتی خواب‌آلودگی در فرد ایجاد شود (خصوصاً در صورتی که شخص دچار استرس باشد).
پس از پایان روند درمان بیمار می‌تواند در منزل استراحت کند. از طرف دیگر چنانچه عملکردهای شناختی شخص آهسته‌تر از حد معمول باشند، بیوفیدبک می‌تواند محل مورد نظر در مغز را تحریک کرده و عملکرد بیمار را به حالت تعادل باز گرداند.
